Ik identificeer mij liever als transman

Dat in transitie gaan een persoonlijke reis zou worden was iets wat ik voor de start bedacht had. Dat het ook zo’n grote impact zou hebben op mijn wereldbeeld, had ik niet voorspeld. Achteraf gezien vind ik het logisch. De ervaringen van mensen in de maatschappij, zijn door de sterke verschillen in gender rollen, erg verschillend. Je hoort er altijd van zeggen, dat de verwachtingen en omgangsvormen nogal verschillen per geslacht. Het lastige hieraan is, je weet het niet beter. Het mooie aan in transitie gaan is, je weet het wel.

De verschillen tussen de positie op het genderspectrum zijn ineens in beton gegoten. De algemene binaire kijk op de betekenis van geslacht is star. Ik heb het nu gezien en zou mijn ervaring in het leven te kort doen door mij te identificeren als man. Ik heb namelijk niet de ervaring van een cis man, ik heb meer gezien dan één kant van het spectrum. Sterker nog, ik heb mij er overheen bewogen en op allerlei plaatsen bevonden.

Een man, vrouw, mens is niet iets eenzijdigs. Is niet te vatten in enkele kenmerken. Het is een samenwerking van alles wat je bent, maar tevens ook maar zo’n klein deel van je bestaan.

Theorie en praktijk

Karaktereigenschappen kunnen elke persoon toebehoren. We zij alleen gewend geraakt volgens een (achterhaalde) stereotype te categoriseren. Natuurlijk zijn er biologische en mentale verschillen tussen mensen. Toch lijken die verschillen op papier misschien groter dan in de praktijk.

Door medisch in transitie te gaan verandert je rol niet van ene op de andere dag van (in mijn geval) vrouw naar man. Hoe snel de overgang echter is gegaan van in publieke ruimtes aangesproken worden als vrouw naar overal aangesproken worden als man is met de snelheid van biologie niet te rijmen. Voor mijn gevoel doen we allemaal maar een beetje wat we geleerd krijgen.

Door in transitie te gaan heb ik geleerd, wat ik in theorie wist, door het te ervaren. Gender is niet binair. Wat we zien als mannelijke en vrouwelijke kenmerken is een spectrum met een hele overlap van voornamelijk genderneutraal. Tevens heb ik ervaren dat er ook een verschil is tussen het gender wat je voelt en genderexpressie. Wat je laat zien aan de wereld hoeft niet altijd precies over een te komen met wat je van binnen voelt. Net zoals je gedurende de dag of voor een bepaalde tijd, je ook je anders kan uitdrukken dan alles wat je van binnen ervaart.

Gender, wat naar mijn idee een gevoel is van identiteit, is iets wat je zelf ervaart, vanbinnen, als gevoel. Ik denk niet dat het statisch hoeft te zijn, want het kan beïnvloed worden door ervaringen of kennis, maar dat maakt het nog niet gelijk een keuze. Daarentegen ervaar ik genderexpressie wel als een keuze. Om een bepaalde positie aan te nemen ten opzichte van je gender en de maatschappij. Voor jezelf of tijdens sociale contacten. Je kan je op verschillende momenten anders uiten, en dit hoeft niet altijd precies in lijn te zijn met wat je voelt. Het gaat er meer om je in dat specifieke moment in lijn te voelen met jezelf of de maatschappij.

De wereld om mij heen

Mijn kijk op de wereld is drastisch veranderd door de ervaring in transitie te zijn gegaan, maar de bril waardoor ik deze bekijk is hetzelfde gebleven. Ik was en ben mijzelf, maar ben nu eindelijk in de mogelijkheid mijn expressie te tonen conform mijn gevoel. Door het verdwijnen van de disbalans tussen geest en lijf kan ik mij voor het eerst focussen op de wereld om mij heen.

Dit geeft meer ruimte in mijn eigen bestaan, maar geeft ook kleur aan de ervaringen van andere mensen. Vanaf het moment dat je leert dat alles niet zo statisch is als we in eerste instantie geleerd krijgen gaat er een wereld van mogelijkheden open. Voor jezelf en alles om je heen.

Hoe verder ik in de transitie kom, hoe meer ik het einddoel los kan laten. ‘Man worden’ wat is eigenlijk man worden? Volgens mij weet niemand het precies en zijn er voor elke mening duizend anderen. Volgens mij mag ik zelf kiezen wat het betekent en kan ik mij nu dus meer bezighouden met, wat goed voelt voor mijzelf. Minder regels conform vooraf bepaalde rollen en meer expressie volgens eigen gevoel.

Zichtbaarheid

Soms denk ik eraan dat het jammer is dat medisch in transitie gaan zo goed werkt, dat er een moment komt dat je, je zichtbare identiteit als transpersoon verliest. Je komt langzaam weer terug op de gebaande wegen in de maatschappij en verliest, op het oog van anderen, een ervaring die zo verrijkend is.

Het idee om mijn zichtbare identiteit als transman te verliezen is iets wat vaker door mijn hoofd speelt. Dan denk ik na over wat dingen kunnen zijn die op subtiele wijze toch mijn identiteit bloot kan geven op de momenten dat ik dat graag wil. Ik wil graag in mijn genderexpressie laten zien dat ik een transman ben en probeer op die manier juist minder te leunen in de specifieke rollen die bepaald zijn voor een cis man. Dit geeft mij een gevoel van vrijheid en authenticiteit.

Behalve dat ik het fijn vind voor mijn eigen identiteit denk ik dat het belang van representatie van de queer community op dit moment groot is. Het gaat om meer dan alleen maar gender en seksualiteit. Het gaat er om je te kunnen uiten zoals jij bent, zonder dat iemand jou daarom naar beneden hoeft te halen. Dit is wat ik iedereen zou gunnen op welke manier dan ook en zichtbaarheid draagt daar naar mijn idee voor een groot deel aan bij.

Paden

Dus ik identificeer mij als transman. De wereld mag mij zien en weten waar ik vandaan kom. Het opgroeien en leven als vrouw hoeft niet uit mijn identiteit gewist te worden. Net zoals het bestaan van transmensen ook niet gewist hoeft te worden. Er is genoeg ruimte om ieder hun pad te laten bewandelen, eigen keuzes te maken en toch samen te leven in één maatschappij.

Hier loop ik en waar wandel jij?